Rèn luyện kỹ năng lãnh đạo cho trẻ

Chúng ta đang sống trong một thế giới mà các nhà lãnh đạo có quyền lực có khả năng hoàn thành những điều vĩ đại. Theo TS. Nguyễn Trọng Tiến – chuyên gia KNS tại Hệ thống giáo dục kỹ năng sống Cara: “Không ai được sinh ra là một nhà lãnh đạo, chỉ những người xứng đáng mới được tin tưởng ở vị trí này. Những người xứng đáng đó được trang bị các kỹ năng lãnh đạo mà họ cần để tạo ra một tác động tích cực trên thế giới. Con của bạn không bao giờ là quá nhỏ hoặc quá sớm để tìm hiểu nền tảng của những gì có nghĩa là lãnh đạo.”

Dưới đây là sáu cách phát triển kỹ năng lãnh đạo ở con bạn:

1. Hãy cho trẻ tăng cường tiếp cận thông tin từ nhỏ

Bạn hãy nhớ câu nói “Hôm nay trẻ là một độc giả, ngày mai trẻ là một nhà lãnh đạo”. Nhiều cha mẹ có thói quen bao bọc con cái, hoặc kiểm soát chúng rất nhiều thứ, ngay cả với việc cho con nghe, đọc cái gì… Tâm lý của các cha mẹ này là “sợ con còn nhỏ, chưa đủ tuổi để nghe điều đó”. Thực ra, thay vì việc cắt quyền truy cập vào thông tin đó, các cha mẹ hãy cố gắng giải thích nó theo cách phù hợp với lứa tuổi của con. Nếu có một vấn đề phiền toái xảy ra trong gia đình hay xã hội, hãy cho phép con của bạn thấy điều đó và giúp chúng hiểu tại sao một vấn đề đó gây phiền hà như thế nào. Đôi khi nhiều vấn đề lại có thể truyền cảm hứng cho tư duy sáng tạo của trẻ. Trẻ em là những chủ nhân của tương lai, và chúng không thể lãnh đạo thế giới mà không có trí tuệ tư duy.

2. Hãy cho phép trẻ có quyền được hỏi

Việc các đứa trẻ luôn tò mò và đặt câu hỏi mọi lúc, mọi nơi có thể đem lại phiền toái cho cha mẹ, bạn sẽ cảm thấy bên tai không lúc nào yên tĩnh. Đôi khi nhiều cha mẹ không còn kiên nhẫn với một vạn câu hỏi “Vì sao?” của trẻ và mệt mỏi đưa ra kết luận “điều này như thế, vì cha (mẹ) nghĩ là thế” hoặc “không hỏi nhiều, tự nghĩ đi”, điều này có thể làm trẻ nhụt chí, giảm khả năng tìm tòi.

Thay vì dựa vào phản ứng “Vì tôi đã nói vậy”, hãy kiên nhẫn thêm lần nữa giải thích “Tại sao?” cho trẻ. Hãy cho phép con bạn đặt câu hỏi và trao đổi. Vì chúng là những đứa trẻ, nên thường đưa ra những lí luận nghe buồn cười, nhưng hãy cho phép và tạo cơ hội cho con giành chiến thắng trong vài cuộc tranh luận này. Điều này sẽ dạy cho con của bạn kỹ năng thương lượng, đó là một kỹ năng quan trọng cho một nhà lãnh đạo.

3. Hãy tạo cảm hứng cho trẻ làm việc nhóm với các đội

Các hoạt động nhóm giúp trẻ em hiểu cách phân cấp hoạt động, đặc biệt nếu các vai trò trong các nhóm này thay đổi. Tại các giờ học của Hệ thống giáo dục kỹ năng sống Cara mà chúng tôi quan sát, mỗi đứa trẻ có một lượt để lựa chọn các hoạt động cho lượt chơi của đội. Chúng tôi nghĩ rằng trẻ em có nhiều khả năng chọn một cái gì đó chúng cảm thấy mà chúng giỏi nhất. Theo chuyên gia Nguyễn Trọng Tiến – Cara: “Nếu chúng ta cho trẻ cơ hội làm việc nhóm đúng cách, mỗi đứa trẻ sẽ có cơ hội học hỏi và mỗi đứa trẻ sẽ có cơ hội để giảng dạy. Các nhà lãnh đạo giỏi cần phải sẵn sàng học hỏi từ những người khác.”

4. Hãy dạy trẻ cách để chấp nhận tổn thất

Chúng ta đều biết rằng các nhà lãnh đạo học hỏi từ những tổn thất và áp dụng kiến ​​thức đó vào nỗ lực tiếp theo của họ. Đây là cách họ đạt được sức mạnh và tạo dựng động lực. Khi con bạn thua thiệt, đừng để chúng phản ứng quá mức. Nói với chúng rằng không ai mà luôn chiến thắng hoặc không phải lúc nào chúng ta cũng dành hết lợi thế. Nếu chúng ta không chịu chấp nhận thua thiệt và gục ngã khi thất bại, chúng ta sẽ trở nên tầm thường và đó là cách kẻ thua cuộc làm.

Muốn rèn cho trẻ chấp nhận thua thiệt, cha mẹ không nên đòi hỏi sự hoàn mỹ, hoặc luôn tạo cho trẻ áp lực thông qua việc quá kì vọng. Điều này khó với các cha mẹ Việt, do nhiều người vẫn có xu hướng đánh giá trẻ thông qua thành tích học tập và điểm số, việc chạy đua điểm số dẫn đến việc trẻ có thói quen hiếu thắng, chạy đua thành tích và mỗi khi không đạt được kết quả tốt, trẻ dễ suy sụp, thậm chí có suy nghĩ tiêu cực về cuộc sống.

5. Hãy trao cho trẻ quyền được lựa chọn

Hãy cho con bạn khả năng tự lựa chọn, dù điều này có thể đôi khi làm cho chúng mắc lỗi. Nhiều cha mẹ Việt có thói quen luôn chỉ đạo mọi lúc, mọi nơi và đối với họ một đứa trẻ ngoan là “bảo gì làm đấy”. chính quan điểm này đã giết chết sự tự chủ của trẻ, biến trẻ thành cỗ máy nghe lời, sống ỉ lại, không dám làm việc gì khi không có sự chỉ đạo của người lớn…

Hãy cho con của bạn đưa ra các lựa chọn và giải quyết vấn đề. Bạn có thể lo lắng, nhưng đừng vội vàng can thiệp, mà hãy theo dõi, đưa ra chỉ dẫn khi được trẻ đề nghị giúp đỡ. Với những công việc đơn giản nhất như hãy để con bạn phải quét dọn và lau phòng khách, trẻ sẽ thấy rõ thứ tự mà những việc đó nên làm. Đôi khi, bạn nên để trẻ tự suy nghĩ cách lau nhà… và nếu con có làm lộn xộn, thì con tự tìm ra cách để giải quyết hậu quả. Cha mẹ đừng la mắng đứa trẻ, nên khuyến khích con tìm ra giải pháp cho vấn đề và xây dựng một chiến lược tốt hơn. Các nhà lãnh đạo cần có khả năng hoạch định chiến lược trong một thời gian. Đây là một kỹ năng cần phải học.

6. Hãy rèn cho trẻ thói quen độc lập

Các nhà lãnh đạo tự tìm ra động lực bên trong mình. Họ có thể xác định mục tiêu và tự lên kế hoạch để thực hiện. Do đó, để rèn luyện kĩ năng lãnh đạo cho trẻ, thay vì giúp con của bạn làm mọi thứ, hãy hạn chế sự trợ giúp. Cho con bạn biết thời gian thông qua một bảng thời khóa biểu. Cho con của bạn tự làm bữa ăn sáng, hoặc giặt quần áo của riêng mình. Sau một thời gian, tôi tin rằng trẻ sẽ bắt đầu chủ động và tạo ra thói quen để mọi thứ chạy trơn tru. Các nhà lãnh đạo cần phải có tư duy tổ chức và tư duy chuyển tiếp; và những kỹ năng này có thể được phát triển trong gia đình.